Greubel Forsey markasının CEO'su: Stephen Forsey

Röportaj Özge DİNÇ

Henüz 2003'te kurulan Greubel Forsey markası, denebilir ki saatçilik dünyasında şimdiden bir çığır açtı. Yeni tourbillon'lar, komplikasyonlar, en hassas saatler, şimdiden kültleşmiş modeller, patentler ve ödüllerle birlikte artık saatseverler için ulaşılacak en üst basamaklardan biri haline geldi. Çoğu marka global ekonomik krizle birlikte giriş seviyesinde saatler üretme yoluna gitse de o mükemmeliyetçi tavrını korudu, bildiği yoldan şaşmadı.

Şimdilerde mekanik nano teknoloji üzerine çalışan CEO Stephen Forsey, markanın saatlerinin teknik kısmından sorumlu. Eskiden antika saatler tamir eden bir saat ustası, aynı zamanda saat ustaları yetiştiren bir eğitmen olan Forsey'le röportajımızda bu sebeple Greubel Forsey'le birlikte saatçilik tarihini de konuşmak, çok merak ettiğim konularda fi krinin ne olduğunu öğrenmek istedim. Stephen Forsey'e hayranlığımdan ötürü bir türlü ne soracağımı bilemeyip soruları silip silip tekrar yazmış olsam da röportaj gerçekleştiği ve yayımlandığı için kendimi çok mutlu hissediyorum. (Satır arası bir not: Greubel Forsey saatlerini Arte Gioa'da bulabilirsiniz.)

Yüksek saatçiliğin önceki ana merkezi İngiltere'ydi. Sizce İsviçre bu bayrağı nasıl devraldı?

İsviçre'nin ana merkez haline gelmesinin sebebi, makineleşme ve üretim tekniklerinde yeniliklerin yapılması. Bunda Cenevre Jura Dağları'ndan Ren Nehri'ne uzanan vadinin eşsiz coğrafyası da etkili; buradaki tabiat, konsantre olmanıza olanak vererek hünerinizi geliştirmenizi sağlıyor.

Tarihte en sevdiğiniz saat ustası kimdir? Ayrıca size göre hangi yenilik, saatçilik tarihinin dönüm noktası oldu?

Ahasuerus Fromanteel, William Knibb ve Thomas Tompion gibi İngiliz saat ustalarının yaşadığı 17. yüzyıl heyecan vericiydi, ama elbette daha pek çok isim var. 1960'larda George Daniels, bir mekanik saati tek kişilik atölyesinde yapabilen ilk saat ustası olarak çok önemli bir isim olması sebebiyle bu listeye eklenmeli.

Saat tarihindeki yenilikler açısından bakacak olursak denge yayının icadının çok önemli olduğunu düşünüyorum. Denge yayının kullanılmaya başlaması, mekanik saatleri taşınabilir ve uzun ömürlü hale getirdi.

Daha önceki bir röportajınızda John Harrison'ın H-4'ünün en önemsediğiniz saat olduğunu söylemiştiniz. Yeni sayımızda John Harrison'la ilgili bir makale bulunuyor. John Harrison'ın ve saatlerinin önemini bir de sizden dinlemek isterim.

John Harrison bir saat ustası olmamasına, bu işin eğitimini almamasına, bir bilim insanı olmasına rağmen bütün hayatını denizlerde boylam ölçebilecek bir masa saati geliştirmeye adadı, ki o zamanlar bunu hesaplamak imkânsız sayılıyordu. Harrison'ın 18. yüzyıldaki bu çalışmaları, en az 20. yüzyılda bir insanın Ay'a çıkması kadar önemli.

John Harrison'ın H-4'ünden önce hiç kimse H-4 gibi taşınabilir ve gemide kullanılabilecek dakiklikte bir saat yapılabileceğini ve bu saatin gerçekten de hassas olabileceğini düşünmüyordu.

Türkiye'de Yahya Kemal diye bir şair var, kendisini 'kökü geçmişe uzanan âti' olarak tanımlar. Siz de bana bu sözü hatırlatıyorsunuz: Her ne kadar daha önce yapılmamış birçok yeniliği gerçekleştirdiyseniz de sırtınızı geleneksel saatçiliğin bilgisine yaslamayı tercih ediyorsunuz. Saat ustasının geçmiş ve gelecek ilişkisi hakkında siz neler söylemek istersiniz?

Zaman, biz saat ustaları için en büyük düşmandır, onu göremeyiz, onu işitemeyiz, ona dokunamayız, ama her geçen yıl zamanın etkisini üzerimizde hissederiz. Yapmaya çalıştığımız şey geçmiş ya da geleceği düşünmeden, onun geçişini en hassas şekilde ölçmeye çabalamaktır.

Kurucularından olduğunuz Greubel Forsey markası, şu ana dek kaç patent aldı? Double Tourbillon 30°, Quadruple Tourbillon, Tourbillon 24 Secondes, Balancier Spiral Binôm, Diff érentiel d'Égalité ve Double Balancier gibi efsanevi saatleriniz arasında en çok hangisini önemsiyorsunuz?

Bu saydığınız saatlerimize daimi takvimli ve içinde mekanik bir bilgisayar taşıyan QP à Équation'ı da eklemek isterim. Bu modellerle birlikte çok sayıda patent aldık.

Bize Greubel Forsey'nin yapısını anlatabilir misiniz? Marka için kaç kişi çalışıyor, bir saati geliştirmek ve üretmek kaç senenizi alıyor? Ayrıca markanın diğer kurucusu Robert Greubel ve sizin aranızdaki görev paylaşımının nasıl olduğunu da merak ediyorum.

Atölyemizde yılda üretilen 100 saatin kendisine düşen kısmını yapmakla yükümlü 100 kişilik bir ekibimiz var. Her bir saatin Araştırma-Geliştirme süreci yıllar alıyor. Örneğin Grande Sonnerie'nin geliştirilmesi 11 yılı buldu, ki bu zamanın üç yılını sadece saati test etmek ve ince ayarlarını yapmakla geçirdik.

Robert ve benim görevlerimiz, birbirimizi mükemmelen tamamlıyor. Robert yaratım süreci ve tasarıma yoğunlaşırken ben saatlerin teknik kısmına bakıyor ve bu kısmı yönlendiriyorum.