Sanat ile hayatına yön veren isim: Füreya Koral

Google profesyonel seramik sanatçısı Füreya Koral'ın 108. doğum gününü özel bir doodle ile kutladı. 12 Haziran 1910 tarihinde dünyaya gelen Füreya Koral, tarihe ilk Türk profesyonel seramik sanatçısı olarak geçti. Genellikle çinicilik konusundaki gelişkin tekniğiyle dikkat çeken Koral, Doğu ve Batı sanatlarının bir birleşimine varmıştı.

FÜREYA KORAL KİMDİR?
Türkiye'de çağdaş seramiğin öncü sanatçılarından Füreya Koral, 1910 yılında İstanbul'da doğdu. 1927'de Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nden mezun oldu. Bir süre İstanbul Üniversitesi'nde Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne devam etti. Dönemin ünlü Macar keman virtüözü, sonradan Füreya'nın teyzesi Aliye Berger ile evlenecek olan, Charles Berger'den özel keman dersleri aldı. 1940-1944 arasında müzik eleştirileri yazdı, çeviriler yaptı.

İkinci evliliğini o zaman milletvekili olan Kılıç Ali ile yaptı ve Ankara'ya yerleşti. Bu evlilik sırasında tüberküloz'a yakalandı. İsviçre'de Leysen'de sanatoryumda tedaviye gitti. Burada iken Londra'da bulunan teyzesi Fahrelnissa Zeid, vaktini verimli geçirmesi amacıyla ona sanatla uğraşma materyalleri gönderdi. Bunlar arasında bulunan seramikçilik alet ve materyali dolayısıyla ilk defa seramikçiliğe ciddi bir uğraş olarak başladı.

1947'de Lozan'da seramik çalışmalarına başladı. Ardından tanınmış Fransız seramikçi Serré'nin desteği ile, Paris'te özel bir seramik atölyesinde çalışmalarını sürdürdü. İlk seramik ve taşbaşkı sergisini 1951'de Paris'te açtı. Aynı yıl yurda döndü, Maya galerisinde yapıtlarını sergiledi. Yurt içi ve yurt dışındaki çeşitli sergilere katıldı, ödüller aldı.

1951'de önce Paris'teki Galerie M.A.I.'de ilk kişisel sergisini, ilerleyen aylarda ise Türkiye'deki ilk kişisel sergisini açtı. 1960'larda çini geleneğinden yola çıkarak, birçok kamusal yapıya duvar panoları üretti. Farklı teknikle sayısız obje üretmiş olsa da, sanat tarihi literatürüne duvar seramiğini mimariye dahil ettiği eserleriyle girmiş olan sanatçı, aralarında Salon d'Octobre (Paris), Modern Sanat Müzesi (Mexico City), Napstkovo Muzeum (Prag) ve Smithsonian Institute (Washington) gibi köklü kurumların da bulunduğu birçok yerde sergi açmıştır.

Vallauris Bienali'nden (Fransa) 1968'de onur diploması alan Koral, Cannes Uluslararası Seramik Sergisi'nde gümüş madalyaya (1955), Prag Uluslararası Sergisi'nde (1962) ise altın madalyaya layık görülmüştür. Sanatçının İstanbul'daki atölyesi dönemin ünlü yazar, sanatçı ve mimarları için önemli bir buluşma noktası olmakla beraber, bir sonraki nesil seramik sanatçılarının yetişmesi için de eşi bulunmaz bir yuva olmuştur. Füreya Koral, 1997 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.

Yazar Ahmet Hamdi Tanpınar 1958 yılında onun için şunları yazmıştı: "Daha ilk tecrübelerinden itibaren seramiği başka iklimlere taşımaya çalıştı. Bu sayede seramik eserlere ilk işaretimizde piştikleri ateşin karşısında hizmetimize koşan uysal cariyeler olmaktan kurtuldu. Bu ateş kızları şimdi büyük resmin ve heykelin gururuyla bize geliyorlar. Tabak gibi, fincan gibi hususi bir iş görenler bile bizimle bir sevgili nazıyla, edasıyla konuşuyorlar." Ayrıca yazar Ayşe Kulin de Füreya Koral'ın hayatını anlatan "Füreya" adlı bir roman yazmıştır.