Dünyayı değiştiren saat ve John Harrison

Fakat Harrison ölmeden birkaç yıl önce, 1770'te H-5'i de bitirmeyi başardı. Boylam Kurulu'nun John Harrison'dan inatla esirgediği ödülü ancak Kral III. George'un baskısıyla Meclis verdi; ama sadece ödülün 8.750 sterlin tutan kısmını. Böylece ölmeden önce yaşadığı haksızlığın bir ölçüde telafi sine tanık olan ve 1773 yılında Kral ve Meclis tarafından onurlandırılan John Harrison daha fazla yaşamadı, 24 Mart 1776'da 83 yaşında öldü. Yaptığı saatlerin benzerleri kısa sürede yaygınlaştı, daha ucuz örnekleri çoğaldı ve 'üzerinde Güneş batmayan imparatorluğun' denizlere ve kıtalara hakimiyetini getirdi.

Zamanın garip bir cilvesi olarak Ulusal Denizcilik Müzesi'nde 'Saatçiliğin Mona Lisa'sı' olarak sergilenen ve milyonlarca ziyaretçi çeken H-4 isimli efsanevi deniz saati çalıştırılmıyor. Müze yöneticileri H-4'ün hoyrat kullanıldığını ve zarar gördüğünü düşündükleri için saatin çalışmasını ve dolayısıyla yeniden yıpranmasını istemiyor. Oysa diğer saatler (H-1, H-2 ve H-3) aradan geçen üç yüzyıla rağmen inatla çalışmaya devam ediyor, her gün kuruluyor ve halen hassaslık ve dakiklik anlamında hiçbir şey kaybetmeyen büyüleyici mekanizmasıyla izleyenleri şaşırtıyor.

Not: Daha ayrıntılı bilgi için konuyla ilgili yazılmış en iyi eseri okuyabilirsiniz: Boylam, Dava Sobel–William J. Andrewes, TÜBİTAK Yay., 2004.

H-5, John Harrison'ın sadece dış tasarımında değil mekanizmasında da giderek sadeleştiği ve mükemmelleştirdiği gözlenen son eseri.