Esquire Best of 2017 – Yıldız Saatler

-Chopard L.U.C Full Strike mekanizması Yazı: Mehmet ÇELİK GPHG (Grand Prix d'Horlogerie de Geneve), 17 yıldır dünya çapındaki ustalık eserlerini, teknik gelişimleri ödüllendiriyor. Yine Cenevre'de, 9 Kasım 2017'de Musée d'Art et d'Histoire'de, 17. kez saat dünyasının en büyük ödülleri verildi. Sanat tarihine bir pencere açan ve içinde 650 bin tarihi eserin barındığı müze ile yaşayan saat kültürünün ruhu, zamanın safir kristal fanuslar altında görünen yüzüyle bir kez daha birlikte oldu. GPHG, 72 saat modelini inceleyen jüri üyelerinden gelen bilgileri değerlendirdi ve 15 kategori dışında katılan modeller arasından seçilen ve yarışmanın en büyük ödülü Altın İbre de Chopard'ın L.U.C. Full Strike isimli şaşırtıcı saatine verildi. Jüri Özel Ödülü'nü ise mine ustaları Suzanne Rohr ve Anita Porchet aldı. GPHG jüri üyeleri dünyanın dört bir yanından (Meksika, Çin, Fransa, Güney Kore, Lübnan gibi) gelir. Aralarında saat koleksiyoncuları da, dergi editörleri de, saat ustaları da bulunan üyeler her sene aday olan 72 saati konuşur ve değerlendirir. Bunlar bilinen şeyler, bilinmeyen ise önümüzdeki yıllarda hangi saatlerin çıkıp geleceği! 2017 benzersiz bir yıl oldu, olağanüstü güzellikte ve teknik ustalıkta saatler ortaya çıktı. Saatçilik dünyası bir kez daha sürprizlerle dolu olduğunu, geçmişe ve geleneklere sadakatinin yanında kuralların ve tarihi kabullerin gerektiğinde yıkılabileceğini, tekniğin yanında şiiri de aramak gerektiğini ve her zaman yeni bir çıkış olabileceğini gösterdi. -Vacheron Constantin Les Cabinotiers -Celestia Astronomical Grand Complication 3600 Astronomik Saatlerin Yeni Prensi 1600'lerde Cenevre sokaklarında bazı evlerin küçük odalarındaki mum ışıkları geç vakitlere kadar yanardı. Kendilerini işçi sınıfının aristokratları olarak gören bu kişilere küçük bir dolaba benzeyen atölyelerinden ilham alınarak 'kabinciler' (Les Cabinotiers) deniyordu. Her bir usta kendi alanında uzmanlaşmıştı ve büyük işgücünün özerk bir parçasını oluşturuyordu. Toplam 5 yıllık bir çalışmanın ürünü olan ikiz kadranlı Les Cabinotiers Celestia Astronomical Grand Complication 3600 de, gökbilimine ve yüzyıllar önce küçümen atölyelerinde saat parçaları üreten veya parçaları güzelleştiren ekler yapan ustalara ve saat yapım sanatına selam veren bir başyapıt. Vacheron Constantin, 2005'te Tour de l'Île (16 komplikasyon) ve 2015'te ise Reference 57260 (dünyanın en komplike saati, toplam 57 gösterge) gibi olağanüstü özelliklere sahip saatler üretmişti. Les Cabinotiers Celestia Astronomical ise 514 parçadan oluşuyor, üç haftalık güç rezervine sahip ve sadece 8,7 mm kalınlığında mekanik bir şaheser. Saat; dakika, tarih, gün, ay, yıl, gündüz / gece göstergesi, Ay konumu, güç rezervi, tourbillon, daimi takvim, zaman denklemi, gelgit seviyesi, gündoğumu ve günbatımı zamanı, Kuzey Yarımküre yıldız haritası ile birlikte toplamda 23 farklı gösterge ve özelliğe sahip. Les Cabinotiers Celestia Astronomical, bir ödüle ihtiyaç duymasa da takdir edilmemesi olanaksızdı, zaten kendisi teknik uzmanlığın yaşayan yeni bir efendisi olarak hüküm sürmeye çoktan başladı. -Parmigiani Fleurier Tonda Chronor Anniversaire 20 Yıllık Birikimin Altın Tacı Michel Parmigiani, 29 Mayıs 1996'da, 46 yaşında belirli bir olgunluğa erişmiş olarak Parmigiani Fleurier ile saatçilik dünyasının gözle görülmeyen bölgelerine doğru bir fetih hareketine başladı. Aradan geçen 20 yılda ikonik özellikleri olan saatler üretti. 2017 yılı kronograf ödülünü alan Tonda Chronor Anniversaire ise markanın ilk entegre kronografı olma özelliğini taşıyor. Entegre kronografta, diğer kronograf türlerinden farklı olarak bütün çarklar tek bir plaka üzerinde birbirine bağımlıdır, dolayısıyla ustalık ve mükemmel bir teknik birikim gerektirir. Tonda Chronor Anniversaire, yüksek frekanslı (saatte 36.000 titreşim) PF361 kodlu mekanizmasıyla, çift saniye ibreli kronograf (Split Second Chronograph) özelliği ile birbirinden bağımsız iki ayrı olayın süre ölçümünü yapması, çapraz geçiş köprüsü ve yine 12 yönündeki entegre büyük tarih göstergesi gibi sözü edilecek başka özellikler de taşıyor ancak en önemli özelliklerden birisi mekanizmanın temelde altın olması. -Voutilainen Aki-No-Kure Geç Gelen Sonbahardan Bir Sahne Dünyadaki en ünlü lake atölyelerinden bir tanesi, Japonya'daki Wajima kasabasında ve Unryuan ismini taşıyor. Atölyede ise 1600'lerin başında mükemmelleştirilen ve günümüze kadar varlığını sürdüren geleneksel Japon zanaatı lakenin ruhunu bilen Kitamura Tatsuo isimli bir usta bulunuyor. Ustanın bir eseri yapması binlerce saatlik bir çalışma disiplini ile mümkün oluyor. Kullanılan bütün malzemeler ise doğal. Denizkabuklarının ve altın tozu gibi maddelerin yapısı ile ustanın sabrı ve işine bağlılığı sonucu benzersiz güzellikte bir saat ortaya çıkmış. Kari Voutilainen ustanın ibreleri de el yapımı. Kadranda, rüzgârda savrulan otları gösteren bir sahne canlandırılmış. Zaten Aki- No-Kure, 'geç gelen sonbahardan bir sahne' anlamına geliyor. Arka kapak dışında ağını ören bir örümcek, iç kapakta ise otların üzerinde uçan bir yusufçuk görülüyor. Doğu ile Batı arasındaki büyük bir işbirliği, teknik ile ruhu birleştiren bir çalışma anlayışı ve görsel bir hazzı barındıran bu ısmarlama saatin ikincisi yok. -Zenith Defy Lab Mekanik Saatin Yeniden Keşfi Günümüzdeki mekanik saatler 1675'te Hollandalı gökbilimci, matematikçi ve fizikçi Christian Huygens'in derleyip öne sürdüğü prensip ve tekniklere dayanıyor. Daha sonra dâhi saat ustaları John Harrison ve Abraham-Louis Breguet tarafından geliştirilen 350 yıllık Huygens ilkeleri mekanik saatçiliğin yapıtaşları oldu. Fizikçiler, mühendisler ve saat ustalarından oluşan LVMH Araştırma Geliştirme Bölümü işte bu temel yapıyı değiştirdi ve yenilikçilik ödülü alan bir icat ile mekanik saatçilik tarihinde ilk kez günlük sapma payı 0,3 saniye olan bir saat üretildi. Normalde bir denge yayı ve bir denge çarkından oluşan sistemden gelen güç akışı, bir düzenleyici (yani tik tak seslerini çıkaran osilatör) ile kontrol edilir. Yeni yapıda ise Monocrystalline Silicon adı verilen malzemeden yapılan osilatör bütün akışı tek bir parça ile çözüyor. Üstelik Defy Lab'i çalıştıran ZO 342 kalibre, saatte 36.000 titreşim (5Hz) ile çalışan efsanevi El Primero mekanizmasından üç kat daha hassas; yani saatte 108.000 titreşim (15 Hz) ile çalışırken yüzde 10 daha yüksek bir güç rezervi gösteriyor. -Bvlgari Octo Finissimo Tourbillon Skeleton Örtüsüz Güzellik, Yeni Bir İncelik Bvlgari, ilk kez 2014'te saatseverlerin beğenisine sunduğu zarif ve halen en ince tourbillon rekorunu elinde bulunduran Octo Finissimo Tourbillon'un yeni bir iskelet yorumu ile bu yıl ödül alarak yine kendisinden söz ettirdi. Aslında Bvlgari dendiğinde en çok kullanılan sözcükler, doğal olarak 'yeni' ve 'yine' oluyor. 'İnceltme', saatçilik endüstrisinde aynı zamanda teknik bir başarı anlamına geldiği için bu alanda pek çok geliştirme yapılıyor, başarılı olan ise o ölçüde sayıca az. Octo Finissimo Tourbillon Skeleton için verilen ödül teknik özelliklerin getirdiği başarıyı işaret etse de saatçiliğin büyülü dokunuşunu hissetmek daha baskın çıkıyor. Yine de teknik özelliklerinden söz etmek gerekiyor: Octo Finissimo Tourbillon Skeleton, toplam 253 parçadan oluşuyor. Saatin 40mm çapındaki platin kasasının kalınlığını azaltmak için sekiz bilyeli rulman kullanılmış. Ultra ince ve açık işlenmiş bir tourbillon tarafından yönetilen saatte 21.600 titreşim ile çalışan mekanizma, 52 saatlik bir güç rezervi sunuyor. Saatin kasa kalınlığı hepi topu 5mm, zarif görüntüsü de tartışılmaz güzellikte. Öyleyse bu tür saatler için iskelet mekanizma yerine başka bir isim bulunmalı artık. Kristal Berraklığında Bir Ses, Teknik Bir Cesaret Chopard 20. yılı şerefine markanın ilk dakika tekrarlayıcı saatini üretmiş oldu ve ilk defa 17. GHPG'nin en büyük ödülünü kazandı. Aslında dakika tekrarlayıcı saatler sıradan değildir, berrak bir ses için uzmanlık ve kalite gerektirir ama L.U.C Full Strike diğer dakika tekrarlayıcılara hiç benzemeyen akustik özelliklere sahip ve geleneğin dışına çıkan özgün bir saat, dâhiyane teknik bir çözüme sahip olduğu için de büyük ödülü aldı. Saatin büyük bir ustalıkla tek bir bloktan kesilen yekpare safir camında bulunan çanlar kristal berraklığındaki sesi üretiyor. Bu, yanlış veya mecazi bir cümle değil, saatin camı safir kristal ve safir çanlar da bu yekpare camın ayrılmaz bir parçası. Yani L.U.C Full Strike'ın kadranına bakarken aslında saydam bir hoparlöre ve bir amplifikatöre de bakıyoruz. Ayrıca L.U.C Full Strike eşsiz bir ses imzasına sahip. Çıkan ses metalik ve soğuk değil, şaşırtıcı bir şekilde tam tersine yoğun ve olağanüstü bir saflıkta. Müzikte sessizlik notalar kadar önemlidir. Bir dakika tekrarlayıcı için de müzik ve sessizlik eşit ölçüde değerlidir. Chopard bu düşünceyle mekanizmada çeşitli geliştirmeler yapmış: Çanlar çalmaya başladığında mekanizmanın sesi duyulmaz oluyor. Çekiçler için kullanılan bileşenler bazen tıklama sesi çıkarırken L.U.C Full Strike böyle bir şey yapmıyor. Bir dakika tekrarlayıcının karşılaştığı en rahatsız edici sorunlardan biri de çözülmüş: Son saat vuruşu ve ilk çeyrek vuruş arasındaki sessizliğin süresi, çalınması gereken çeyrek saate göre değişebiliyor.