9. Paris, Texas (1984)

Yazı Ece Büyükçolpan You talkin' to me? Quentin Tarantino'nun tüm zamanların en iyi karakter çalışması olarak tanımladığı Scorsese başyapıtı Taxi Driver'la başlıyoruz. Realist yönetmen Martin Scorsese'nin kariyerinin başyapıtlarından belki de en önemlisi Taxi Driver'ın en dikkat çekici yanı, Scorsese'nin Travis Bickle karakteri gibi bir psikopatın gözünün içine bakıp onun ne görünümü ne düşünceleri hakkında hiçbir filtre koymadan kendi sinematik dünyasına davet etmesiydi. Elbette ki Travis Bickle gibi bir karakteri sırtlayan isimse Scorsese'nin favorisi 2 Oscar ödüllü Robert De Niro. Scorsese'nin sıkı takipçilerinin aşina olduğu hikâye anlatıcılığı rolünü Paul Schrader'ın üstlendiği, Bernard Hermann imzalı soundtrack'iyle birleşerek 1976'ın New York City'sini sinematik evrende dehşet verici olduğu kadar heyecan verici bir anlatımla aktaran Taxi Driver, Robert De Niro'ya Oscar adaylığı verdi, Scorsese'ye Oscar listesinde yer edindiremese de 29. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi kazandırdı. 'Sinema hayallerin dilini kullandığı için hayallerden bahsetmek de filmlerden bahsetmek gibidir.' diyen sinema tarihinin en önemli yönetmenlerinden Federico Fellini imzalı kült yapımda şimdi sıra. La Dolce Vita yani 'Tatlı Hayat' başlıklı film aktardığı olay örgüsüyle izleyicilere lüks düşkünü karakterlerin içinde yaşadığı ironiyi sunuyordu. Marcello Mastroianni'nin baş karakter gazeteci Marcello'ya hayat verdiği La Dolce Vita, Roma'da geçirdiği yedi gün boyunca 1950'li-60'lı yılların modernleşme sancısı içinde yozlaşmasını bir gazetecinin yani Marcello'nun perspektifinden aktarıyor. Lüks yaşantı içindeki varoluş sancısını odağına alan La Dolce Vita, 13. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye layık görüldü. Bir Francis Ford Coppola klasiği 1979 yapımı Apocalypse Now, yazar Joseph Conrad'in Karanlığın Yüreği adlı romanının uyarlaması. Başrolde Martin Sheen ve Marlon Brando'yu izlediğimiz 2000 yılında ABD Kongre Kütüphanesi tarafından kültürel miras olarak seçilip eleştirmenlerce tüm zamanların en iyi filmlerinden biri olarak kabul gören film, bir yüzbaşının Vietnam Savaşı'nın ortasında Amerikan ordusuna bir başkaldırı organize eden bir albayı ortadan kaldırmakla görevlendirmesi üzerinden şekilleniyor. Francis Ford Coppola başyapıtı Apocalyse Now, 32. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye layık görüldü. Quentin Tarantino'nun 47. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi kazanan Pulp Fiction filmi, kimi Tarantino hayranlarına göre en iyi filmi değildir ancak 2023 Cannes Film Festivali'nde Hollywood tarihine kazandırdığı 9 kült yapımı 10'a tamamlayınca emekli olacağını belirten Tarantino'nun ilk başyapıtı Pulp Fiction'ın; Uma Thurman'ın Mia tiplemesi, ikonik dans sahnesi ve sinematik referanslarıyla Tarantino'yu bağımsız filmleri sonsuza kadar değiştirecek orijinal bir paratonere dönüştürebilen postmodern film yönetmenine dönüştürdüğü yadsınamaz. Başrolde Catherine Deneuve'ü izlediğimiz, tüm zamanların en iyi ve en etkileyici müzikallerinin arasına kabul edilen Jacques Demy imzalı 1964 yapımı romantik dram türündeki The Umbrellas of Cherbourg, 17. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi kucaklamakla kalmayıp tam beş dalda Oscar adaylığı da elde etti. Listede yine bir Francis Ford Coppola başyapıtıyla karşılaşıyoruz. 1974 yapımı neo-noir gerilim türündeki The Conversation, 27. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'nin kazananı oldu. Gene Hackman'ın başrolünü üstlendiği film, Harry adında bir dedektife genç bir çifti takip edip casusluk yapması teklif edilmesiyle ölümcül bir işe bulaştığını fark edip içsel sorguya girmesini konu alıyor. 72. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi elde edeceğinden habersiz, ondan tam iki yıl önce Okja filmini sunmuştu Koreli yönetmen Bong Joon Ho. Altın Palmiye ödülü kazanan ilk Kore yapımı olma özelliğini taşıyan 2019 yapımı Parasite, 2020 yılında 'En İyi Film' dalında Oscar'ı kucaklayan ilk yabancı yapım oldu. Özünde Güney Kore'deki kültür ve ekonomik sınıf farkını beyaz perdeye aktarmayı amaçlayan Parasite, dar gelirli ailede yetişen bir gencin varlıklı ailenin kızına İngilizce dersi vermeye başlamasıyla başlayıp tam bir sarmala dönen hikâyeyi odağına alıyor. 43. Cannes Film Festivali'nde hem tepki hem alkış alan, David Lynch filmi Wild at Heart, Lynch'in kariyerinde şu zamana kadar kazandığı tek Altın Palmiye'ye de işaret ediyor. Başrolde Nicolas Cage ve Laura Dern'ü izlediğimiz Wild at Heart, geçmişlerinden kaçan iki tutkulu âşığın hikâyesini odağına alıyor. 37. Cannes Film Festivali'nde diğer filmlerin arasından zahmetsizce sıyrılan Wim Wenders'ın yönetmen koltuğunda oturduğu 1984 yapımı Paris, Texas, Altın Palmiye'nin de sahibi oldu elbette. Neo-western türündeki Paris, Texas, yerleşik hayat ile konformizmi odağına alan olay örgüsü ve etkileyici karakter çalışmasıyla geçtiğimiz yüzyıldan günümüze taşınan kült yapımlar arasındaki yerini alıyor. Yönetmen koltuğunda Yılmaz Güney'in oturduğu 1981 yapımı Yol filminin ardından ülkemize ikinci Altın Palmiye'yi getiren usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan imzalı 2014 yapımı Kış Uykusu (Winter Sleep), 67. Cannes Film Festivali'ndeki gururumuzdu. Türkiye ve ötesindeki sınıfsal eşitsizlikleri odağına alan Kış Uykusu, ahlaki sorunları masalsı bir ifadeyle aktarıyor.