3. Edible Economics: A Hungry Economist Explains the World

*Bu yazı Esquire Türkiye Sonbahar 2023 sayısında yayımlanmıştır. Yazı Derin Övgü Öğün Jaime A. Pineda Mental kaos halinden mustariplere rehber niteliğinde bir kitap: Controlling Mental Chaos: Harnessing the Power of the Creative Mind. Yaratıcı - lığın sınırlarında dolanmanın verdiği heyecanı, düşüncelerinde durmaksızın döngüye girmek, sıkışmış hissetmek gibi hislerle değiş tokuş etmek istemeyenler Pineda'nın problemi ele alışından etkilenecektir. Jaime A. Pineda'nın bilişsel bilimler, nörobiyoloji, psikiyatri ve Zen alanında uzmanlıkları ile kontrollü yaratıcı zihne ulaşmadan önce; sorunu ve örüntüleri belirleyen kitap, üzerine düşünmemizi istediği sorularla aklımızın beklenmedik yerlerini kaşıyor ve bizi yaratıcı doğamızı iyileştiren tekniklerle tanıştırıyor. Buradaki amaç; yazarın sözleriyle, kendimizle nasıl bir ilişki içinde olmak istediğimizi bulmak. Ashley Ward Müzik insanları nasıl bir araya getirebilir? Büyükannem fırtınaları önden sezebiliyor mu? iPhone dokunuş tarzımızı değiştirdi mi? Ya da daha genel sormak gerekirse, başka insanların gerçeklikleri bizimkinden farklı olabilir mi? Aristoteles ile resmileşen beş duyumuzun sayısı bugün elliden fazla. O bildiğimiz altıncı his) bile artık 'x sense' olarak anılıyor. Beynimizin reel dünyamızı nasıl şekillendirdiğini keşfetme arzusunda Ashley Ward ile biyoloji ve nörolojinin kesişimine gidiyoruz. Duyuları tarafından yanlış yönlendirdiğini düşününenler karışık, eşsiz, muhteşem zihinlerin her bir sinyali nasıl işlediğine tanıklık ettikçe, gerçeklik dediğimiz yaşayışın içinde farklı deneyimleme biçimlerinin nasıl var olduğunu görecekler. Dünyaya yeni bir gözle bakmak ve kendini bu perspektiften yeniden tanımak isteyenler için. Ha-Joon Chang Tarih, ekonomi ve yemekler üzerinden modern dünyanın nasıl işlediğini anlamak isteyenler bu kitapta yazar Ha-Joon Chang'in sofrasına konuk oluyor ve sindirimi kolay bir ziyafetin bir parçası oluyor. Kitap, ekonomik fikirleri dünyanın dört bir yanından gelen yiyecek hikayelerinin yanına yerleştirerek daha anlaşılır hale getiriyor. Anlamlı bir demokrasi edinmenin yolunun ekonomiyi anlamaktan geçtiğini lezzetli anekdotlar üzerinden anlatıyor. Ha-Joon Chang'e göre tek bir serbest piyasa felsefesi ile hükmedilen global ekonomi, tıpkı onun 80'li yıllarda İngiltere'de yediği yemekler gibi: tatsız ve sağlıksız. Farklı ekonomik perspektifleri dinleyerek ilerlemek ise farklı mutfakları deneyimlemek kadar etkileyici ve dengeli sonuçlar doğuruyor. Michele Wucker Başkaları risk alırken ben neden alamıyorum diye düşünüyorsanız Michele Wucker'ın rehber kitabı aradığınız şey olabilir. Ana tema, riski nasıl tanımladığımız ve riskin bizi nasıl etkilediği üzerinden şekilleniyor. Nihayetinde paraşütle atlama fikrine kimisi tereddütsüz 'evet', kimisi 'yaralanma olasılığım düşük, o yüzden evet', kimisi ise 'ikisi evet demişken hayır demek olmaz' diyecektir. Wucker'in 'risk parmak izi' olarak tanımladığı bu profil ile hayatımızı daha iyi kavramaya, 'risk empatisi' yaparak çatışmaları çözmeye bir nebze daha yaklaşıyoruz. Riski farklı tanımlamamıza sebep olan etkileri keşfeden kitap, bu yolla başka insanları ikna etmek, problemleri ortaya koymak ve fikir birliği yaratmak konusundaki yeteneklerimizi güçlendirme iddiasına sahip. Mark A. Williams Gün geçtikçe kalabalıklaşan dünya popülasyonu, gücünü teknoloji ve medya ile birleştirdiğinden beri temsiliyetimiz ve ifade biçimlerimiz değişim içerisinde: birbirimizle kurduğumuz iletişim de. İnsanların bu etkileyici gelişiminde temel rolü ilişkiler oynuyor. Bilişsel nörobilim profesörü Mark A. Williams'a göre türümüz binlerce yıldır vaktini konuşmaya ayırıyor; Kitap, zihnin bağ kurma uzmanlığını irdeleyerek söze başlıyor ve bu bağı pratiğe dökebilmenin öğrenmek, üretmek, ruh ve beden sağlığı için ne anlama geldiğine bakıyor (bağ kurma dürtüsünün negatif sonuçlarının ırkçılık, seksizm, milliyetçilik gibi problemlere nasıl katkıda bulunduğundan da bahsediyor). 'İnsanların kurduğu bağı anlayarak daha sürdürülebilir bir gelecek için birlikte çalışabiliriz,' diyen kitap, insan türünün geleceğini düşünenlerin dikkatini çekecek türden.