Hatıraları hapsetmek: Bir anı saklama sanatı

Gezip gördüğümüz yerlerde, yaşadığımız güzel anları unutmamak için çaba gösterirken belli nesnelere anlam yüklüyoruz. Bu bazen bir magnet, bazen de bir anahtarlık olabiliyor. Basit bir hediyelik eşya deyip geçmeyin, fark ettik ki bu konu fazla hafife alınıyor. Seyahat etmek ya da tatile çıkmak şehir hayatının keşmekeşinden kurtulmanın en sevilen yöntemlerinden biri. Tek başına ya da daha kalabalık planlar yapabilir, zihinsel olarak yenilenebilir ve fi ziksel olarak dinlenebilirsiniz. Bu eylemi gerçekleştirdikten sonra ise kürkçü dükkânına geri döneceğimizi de göz önünde bulunduruyoruz tabii. Peki, sizi dönüşte bekleyenler ya da emektar buzdolabınızın kapağınıza ne getirdiniz? Evet, gittiğiniz yerden getireceğiniz anahtarlık ya da magnet gibi hediyelik eşyalardan bahsediyoruz. Gittiğiniz en son yerden ne hediye aldığınızı hatırlıyor musunuz? Ben tercihimi anahtarlıktan yana kullanmıştım. Aynı şekilde her seyahate çıkan arkadaşımdan da bir anahtarlık isteyerek kendi mini koleksiyonumu oluşturuyorum. Anlayacağınız bu iş amatör de olsa koleksiyonerlik ruhu taşıyor. Anı biriktirmek ya da gidilen ülkelerden/şehirlerden hatıraları toplamak olarak da görebilirsiniz. Peki, bunu neden yapıyoruz? Çünkü unutkan canlılarız... Unutmamak adına, 'anları'ı hatırlatacak bir nesneye ihtiyaç duyuyoruz. Aslında bu konu bünyesinde biraz da bencillik barındırıyor desek yanılmış olmayız. Yaşanılan anı orada bırakmayı değil de özel alanımıza taşıyarak soyut özlem hissini somutlaştırmaya çalışıyoruz. Güzel, mutlu anları nesneleştirerek yeniden hatırlamak istiyoruz. Tüm arkadaşlarımızla seyrettiğimiz günbatımını, sevgilimizle gezdiğimiz sokakları ya da tek başımıza keşfettiğimiz eski şehirleri evimize taşıyoruz. Hafızamızdan silinmesini istemediğimiz anları hapsetmek belki de... Bir de bunun üzerine kültürün pazarlanabilir olması eklendiğinde şüphesiz hediyelik eşyalar turizmin göz bebeği haline geliyor. Ülkeler ve şehirler; magnetler, heykelcikler, anahtarlıklar ya da kıyafetlerle dünyanın başka bir ucunda yaşatılıyor. Şimdi 'I Love NY' tişörtleri daha da anlamlı hale geldi sanırım... Görüyorsunuz, insanlık kendi tarihinden bile para kazanmayı başarıyor. Turizm, doğal güzellikler ya da etkinlikler (festivaller, organizasyonlar vb.) aracılığıyla yerli kültürünü tanıtma imkânı sağlıyor. Tabii biz turistler ya da gezginlere de yeni yerler görmek ve başka kültürleri tanımak noktasında fayda sağlıyor. Söz konusu hediyelik eşyalar ve seyahatlerden toplanan nesneleri edinmek olunca biriktirme hastalığına kapılanları da es geçmemek lazım. Bazen anıları saklarken dengesini yitirip olur olmaz şeylere anlam yükleyerek saklayanlarımız vardır. 'Dispozofobi' adı verilen diğer bir deyişle kompulsif biriktirme hastalığı diye de bir gerçek var. Biriktirme meselesi, özellikle dikkat edilmesi gereken hassas bir konu. Çünkü buzdolabına yapıştırdığımız magnetleri hepimizin sevdiği ve evimize renk kattığı konusunda hemfi kir olduğumuzu düşünerek ilginç bir hikâyeyi sizinle paylaşmak istiyorum. Konu hakkında okuma yaptığım sırada öyle bir habere denk geldim ki hakkında yazacağım hediyelik eşyalara bakış açım değişti. Buzdolabına bir iki magnet yapıştırarak mini koleksiyonerliğe başlayan biri, sırf bunun için yeni bir buzdolabı kapağı bile edinmiş. Anlayacağınız konumuz oldukça ciddi. Hediyelik eşyalar konusuna geri dönelim. Yalnızca anı ölümsüzleştirmek ve hatıraları somutlaştırdığını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bir küçük heykelcik ne mi kazandırır? Hediye olarak verilen kişinin mutluluğunu zaten cepte tutuyoruz. Bu konuda size birkaç tüyo verelim... Gidilen yerde alacağınız hediyelik eşyaların bölge halkı tarafından yapıldığına dikkat etmenizde fayda var. Bu sayede –tabii el yapımı ürünlerin satıldığı yerlerden bahsediyoruz– satıcı ile nesne hakkında koyu bir sohbete dalabilirsiniz. Ürünün nasıl yapıldığını, ne anlam ifade ettiğini ve hikâyesini birinci ağızdan dinlemenin avantajlarını tahmin edersiniz. Bu sayede hediye edeceğiniz kişiye anlatabilir ya da misafirlerinize o nesnenin hikâyesini daha doğru şekilde aktarıp değerini arttırabilirsiniz. Alışverişin yanında seyahatinizde bir yabancıyla tanışıp sohbet etmek için de ideal bir yöntem gibi gözüküyor, ne dersiniz? Hatta tam da bu durumla ilgili İngilizce'de 'Collect moments not things.' yani 'Anıları topla, eşyaları değil.' anlamına gelen bir deyim bile var. KLİŞELER HAYAT KURTARIR KANADA PORTEKİZ DANİMARKA AVUSTRALYA İTALYA İSVEÇ MEKSİKA ÇEKYA JAPONYA