Küllerinden doğan başkent: Berlin

18/29

"Berlin büyük bir şehirdir. Şehrin kusursuz düzlükteki caddeleri pek geniş, evleri güzeldir. Berlin bir bütün olarak pek düzenlidir. Fakat bu şehrin yeni baştan kurulması üzerinden çok zaman geçmediği için, burada geçmiş günleri hatırlatan hiçbir şey görülmez. Modern yapılar arasında hiç Gotik anıt yoktur. Yeniden şekillendirilmiş olan bu şehir, hiçbir surette eskinin baskısı altında değildir. Gerek binaların gerek resmi kurumların, yıkıntıların arasında sıkışıp kalmamasından daha iyi ne olabilir diye sorulabilir. ABD'de yeni şehirleri ve yeni yasaları beğenebilirim. Orada doğa ve özgürlük ruha, hatıralara ihtiyaç kalmayacak kadar nüfuz eder. Fakat bizim yaşlı kıtamızda geçmişe ihtiyaç vardır. Berlin, bu tepeden tırnağa yepyeni şehir, ne kadar güzel olursa olsun, yeterince ciddi bir izlenim bırakmamaktadır. Berlin'de ne ülke tarihinin ne de sakinlerinin karakterine dair herhangi bir ize rastlanır. Yeni inşa edilen muhteşem binalar ancak eğlence ile sanayiye elverişli gibi görünür. Berlin'in en güzel sarayları tuğladandır; zafer taklarında kesme taşa rastlamak hemen hemen imkânsızdır. Prusya'nın başkenti, Prusya'nın kendisine benzer. Burada yapılar da kurumlar da bir insan ömrüyle yaşıttır, fazla değil, zira bunların yaratıcısı tek bir adamdır."

BİZE ULAŞIN