Urla Kadıovacık’taki Biyo Evi Keşfediyoruz

Home Art dergisi Ağustos sayısında Urla Kadıovacık'taki Biyo Eve konuk olup yaşam döngüsünü analiz etti. İnsana ve çevreye duyarlı bir anlayışla inşa edilmesinin ötesinde her bir mobilyası ve tüm detaylarıyla çevreci olan Kadıovacık'taki biyo evi, onu inşa eden sahiplerinden dinledik. Kadıovacık biyo evi, Urla'nın Kadıovacık köyünde inşa edilmiş benzersiz bir yapı. İkisi konut, biri ofis üç bağımsız birime sahip, 226 metrekare taban alanına oturan bir yapı. Yapı ofis birimi ile Yapı Biyolojisi ve Ekolojisi Enstitüsü-YBE'ye, konut birimlerinden biriyle ise YBE'nin kurucuları And Akman ve Merve Titiz Akman'a ev sahipliği yapıyor. İnşaatı 2019 yılında tamamlanan yapının, mimari projesini And Akman ve Mehmet Şenol üstlenmiş. Kadıovacık köyünde bir biyo ev inşa etme fikrinin nasıl geliştiğini sorduğumuzda Merve Titiz Akman anlatmaya başlıyor: 'Her ne kadar İstanbul'da tanışmış olsak da her ikimiz de kırsalda yaşamanın bizim için en sağlıklı tercih olduğunu düşünüyorduk, And Akman Türkiye'ye dönmeden 20 yıl Almanya'nın Allgäu bölgesinde gelişmiş kırsal yaşamı deneyimlemişti, ben de İsveç'teki yüksek lisans sürecinde benzer bir deneyim elde etmiştim.' Tabii o sırada akıllarında sadece kendi yaşamları değil aynı zamanda YBE'nin geleceğinin de olduğunu belirtiyorlar. Her ikisi de uzmanlıkları doğrultusunda kırsalda sürdürülebilir yerleşime enerjilerini harcamak isteyen çift, diğer taraftan akademiden ve üretim ağından uzak olmamak ve ulaşım altyapısı itibariyle erişilebilir olmanın da kendileri için son derece önemli olduğunu anlatıyorlar. Tüm bu ihtiyaçlar onları Urla'ya yöneltmiş. 2015'te YBE'yi kurdukları yıl zamanda da Urla'ya yerleşmişler. Önceden İstanbul'da Yeşil Binalar Zirvesi'nde Kadıovacık köy muhtarı ile tanıştıklarını anlatıyorlar. 'Kendisi o zaman dünyada karbon şeffaflık raporu hazırlayan ilk köy olması itibariyle, bu yöndeki çalışmalarını anlatıyordu.' diyor Merve Titiz Akman ve ekliyor 'Biz de samimiyeti ve vizyonundan çok etkilenmiştik. Urla'ya yerleşince kendisini ziyaret ettik, kendisinin de yardımı ile köy yerleşim alanındaki arazimizi aldık.' Biyo ev tanımı aslında yapı biyolojisi ve ekolojisi yaklaşımı çerçevesinde insan ve çevre sağlığını gözeten yapı anlamına geliyor. Kadıovacık Biyo evi bu yaklaşımla tasarlanarak uygulanan resmi konut kategorisinde Türkiye'deki ilk yapı. Yaşam döngüsü analizi Üst yapının neredeyse tamamı doğada yetiştirilebilen hammaddelere dayalı malzemeler ile yapılmıştır, bunlar: ahşap karkas, ahşap kaplama ve döşemeler, saz kamışı, selüloz, ponza, perlit yalıtım, ahşap kapı ve doğramalar, kerpiç dolgu, sıkıştırılmış toprak paneller, kil sıvalar... 'Biyo ev tanımı aslında yapı biyolojisi ve ekolojisi yaklaşımı çerçevesinde insan ve çevre sağlığını gözeten yapı anlamına geliyor.' Malzemelerin kendine has dokularını okuyabiliyor olmak sayesinde kirişler, dolaplar ve kapılar kendi başlarına mobilyaya dönüşmüş. Bodur maki ağaçları ile kaplı tepelere, ovaya ve yüzyıllık zeytin ağacına bakan evde duvara resim asmaya gerek duyulmamış. 'Amerika, İngiltere, Danimarka, Finlandiya'da yeşil bina belgeli ve analizi yapılmış diğer yapılarla karşılaştırıldığında Kadıovacık biyo evinin karbon ayak izi diğerlerinin ortalamasının yarısına denk geliyor.'