Saatler ve Otomobiller: 100 yılın kısa tarihi (1904-1929)

Yazı Mehmet ÇELİK Bilindiği gibi kol saatlerinin yaygınlaşması Birinci Dünya Savaşı yılları sırasında gerçekleşti. Tasarım ve üretim gibi gelişmeler de hemen arkasından geldi. Cartier motorlu bir araçtan, tanklardan ilham alarak 1917'de tasarlamaya başladığı ve 'Tank' adını verdiği saati 1919'da satışa sundu. Kadran tasarımı, Romen rakamlarının dağılımı, dakikaları gösteren tren raylarına benzer çizgiler daha önce Santos modelinde de kullanılmıştı. Ancak Cartier Tank saatinin dikdörtgen oluşu her şeyi değiştirdi: Rakamlar dikdörtgen bir kadranda son derece dengeli görünüyordu. Cartier Tank, ufak boyutuna rağmen tıpkı 1920'lerin dünyası gibi zıtlıkları bünyesinde barındırıyordu: Hem kadınsı bir görünüme sahipti ve bir mücevher gibi son derece zarifti hem de erkeksi bir havası vardı; yalın çizgilere sahipti ve sağlamdı. Birinci Dünya Savaşı sonrası milyonlarca genç erkeğin ölümü Batı'da toplumsal yapıyı değiştirdi, kadınlar için daha çok yer açılmasına neden oldu. 1920'lerde kadınlar ilk kez korselerden çıktı, pantolon giymeye başladı. Ekonomik Bunalım'a kadar (1929) nispeten şık, gösterişli ve hareketli bir hayat yaşandı. Caz müziği dönemin en önemli yeniliklerinden biriydi ve 1920'lerde fırtınalar estiriyordu, ama hayatın içinde fazla renk yoktu. Ford Model T zaten 1914'ten itibaren maliyetleri düşürmek için sadece siyah renkte üretiliyordu. Çağ değişiyor; bu yıllarda keskin, radikal fikirler kitleleri peşinden sürüklüyordu. Bu dönemin otomobili Sanayi Devrimi'nin ardından seri üretimin yaygınlaşmasının, saati ise havacılıktaki ve denizcilikteki gelişimlerin birer sembolüdür.