Danların Hygge anlayışının tahtı sallantıda mı?

Yazı: Emrah Saka

LAGOM
Bu anlayış yeni İskandinav yaşam stili trendi olarak 'Hygge'nin pabucunu dama attı. İsveç'in 'ölçülülük' ve 'denge' odaklı yaşam stili anlayışı, insanların iyi vakit geçirecekleri şeyleri yaparken sağlıklı ve mutlu kalmaları esasına dayanıyor. Ana fikri "Ne çok az, ne çok fazla; tam da kararında!" Artık iş hayatımızda çok çalışıp geri kalan zamanımızda, moda bir detoks diyeti uyguladığımız bir dünyada yaşıyoruz. Tezatlar ve çelişkilerle dolu bu yaşantıda 'lagom', "Keyfinize bakarken hem sağlıklı hem de mutlu olun!" diyerek bizi orta yola davet ediyor. Etimolojik olarak eski İskandinav dilindeki 'kanun' kelimesinden gelen lagom İsveççede 'takım' anlamında kullanılıyor. Kelimenin kültürel altyapısında ise Vikinglerin yorucu geçen bir günün ardından ateşin etrafında toplanıp bal likörü içtikleri geceler var. Yıllar içinde 'laget om' (takımla beraber oturma) sözcüğü kısaltılıp 'lagom'a dönüşmüş. 'Lagom' anlayışına sahip İsveçliler, örneğin havaalanında geciken valizlerini beklerken bu durum hakkında konuşup stresi daha da artırmaz. Bu anlayış, başkalarıyla uyum içindeyken bireysel mutluluğu yakalamaya dayanıyor.

JAKOŚ TO BĘDZIE
'Keyif' anlayışını uygulamak ekonomik anlamda güçlü olmayan ülkelerde yaşayanlar için pek kolay değil. Tarih boyunca pek çok kez dibe vurup ayağa kalkabilmiş Polonya'da ortaya çıkan yeni akım da bu tür ülkelere sesleniyor. "Jakoś to będzie" kavramının dilimizdeki karşılığı "Her şey olacağına varır.". Bu anlayışın ana fikri yapacaklarımızın sonuçlarını düşünmeden harekete geçmeye dayanıyor. Gece nerede kalacağınızı düşünmeden bir şehre gitmek gibi. "Zorluklara karşı her zaman yapabileceğimiz bir şey vardır." diyor Jakoś to będzie-The Polish Way of Life kitabının yazarlarından Beata Chomątowska. Chomątowska ve kitabın diğer yazarı Daniel Lis "Jakoś to będzie" anlayışını 'Hygge'nin antitezi olarak görüyor: "Hygge anlayışında dertlerden korunmak için kabuğunuza çekilip evde vakit geçiriyorsunuz. Polonya tarzı mutlulukta ise konfor alanından çıkıyorsunuz. Bu anlayışta değişimi yakalamak için mantıklı gelmese de bir şey yapma fikri var."