Bilim insanları bir yıldızın yörüngesindeki halkada su molekülleri tespit etti
Bilim insanları, dünyaya 1300 ışık yılı uzaklıktaki V883 Orionis olarak adlandırılan genç bir yıldızın yörüngesinde dolaşan gaz ve toz halkasında su molekülleri saptadı.
- Teknoloji
- Cuma 08:44 | 10 Mart 2023
Bilim insanları, söz konusu yıldızın incelenmesi yoluyla milyarlarca yıl önce Güneş Sistemi'nde suyun nasıl ortaya çıktığına dair bilgi edinilebileceğini açıkladı.
V883 Orionis yıldızı, Şili'nin kuzeyinde yer alan Atacama Çölü'ndeki, Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-Altı Dizisi Teleskobu'yla (ALMA) keşfedildi.
Gök bilimciler, yıldızın çevresinde milyonlarca yıl içinde meteor veya gezegenleri oluşturabileceği düşünülen gaz ve tozdan oluşan bir halka bulunduğunu bildirdi.
ALMA'dan alınan halkaya ait kimyasal verileri inceleyen bilim insanları, halkada gaz halinde su ya da su buharı bulunduğunu tespit etti.
Halkadaki su Güneş Sistemi'ndeki suyla aynı yapıda
ABD'nin Virginia eyaletinde bulunan Ulusal Radyo Gök Bilim Gözlemevi çalışanı ve çalışmanın baş yazarı John J. Tobin, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
V833 Orionis'in incelenmesiyle, su barındıran gaz ve toz bulutlarından hem yıldızların hem de kuyruklu yıldızların nasıl oluştuğuna dair bilgi elde ettiklerini belirten Tobin, "V833 Orionis'in çevresindeki halkadaki su, Güneş Sistemi'ndeki su ile aynı yapıda. Bu bilgi gezegenlerdeki suyun, Güneş'in oluşmasından milyarlarca yıl önce uzay boşluğunda oluştuğunun ve gezegenler ile kuyruklu yıldızlara kısmen değişmeden geçtiğinin de kanıtı." dedi.
Tobin, V883 Orionis'in etrafındaki halkanın yıldızdan gelen enerji patlamaları nedeniyle olağan dışı sıcak olduğunu ve gaz haline dönüşen su moleküllerinin yaydığı dalgalar nedeniyle de ortamdaki suyun tespitini kolaylaştırdığını vurguladı.
Araştırmacılar, V883 Orionis'in etrafındaki halkada, Dünya'daki okyanusların 1200 katından fazla su bulunduğunu ileri sürüyor.
Sudaki "ağır su" oranı incelenerek yaşı ve oluştuğu yer belirleniyor
Çalışmayı yapan bilim insanları, V883 Orionis Yıldızı'nın çevresindeki halkada, oksijen ve hidrojen atomunun daha ağır bir izotopu olan döteryumdan oluşan ağır su da tespit etti.
Normal su ve ağır suyun farklı yollarla oluştuğunu belirten bilim insanları, su içindeki ağır su oranının incelenmesiyle moleküllerin ne zaman ve nerede oluştuğuna dair bilgi elde edilebileceğini belirtti.
Dünya'daki su Güneş'ten daha yaşlı
Gök bilimciler, Dünya'daki suyun, oluşumunun ilk safhalarında içinde su barındıran kuyruklu yıldızların çarpmasıyla taşınmış olabileceğini düşünüyor.
Bir takım kuyruklu yıldızlarda tespit edilen su ve ağır su oranlarının, Dünya'dakiyle benzerlik teşkil ettiğini aktaran gök bilimciler, bunun Dünya'daki suyun 4,6 milyar yaşındaki Güneş'ten daha yaşlı olabileceğine dair kanıt sağladığı görüşünde.
Gök bilimciler, gelecekte bu tür gözlemler için, dünyanın en büyük teleskobu olması planlanan "Avrupa Aşırı Büyük Teleskobu"nu (ELT) kullanmayı umut ediyor.
Halen Şili'de yapım aşamasında bulunan ELT'nin 2028'de bitirilmesi planlanıyor.
Araştırmanın sonuçları, Nature dergisinde yayımlandı.